Znaczenie stymulowania twórczych nawyków
Twórczość w pedagogice, uzyskała status jednego z najważniejszych celów współczesnej edukacji[1]. Rolą szkoły jest nauczanie w sposób umożliwiający ujawnienie zdolności każdego ucznia i rozwijanie jego indywidualnego potencjału. Stymulowanie twórczej aktywności rozwija u dzieci wrażliwość zmysłową, wyobraźnię, pomysłowość, giętkość i oryginalność myślenia, umiejętność odkrywania i formułowania problemów, otwartość myślenia i samodzielność sądów, wewnętrzną motywacje zadaniową oraz umiejętność rozwiązywania problemów[2]. Teoria jednak bardzo rzadko ma przełożenie na codzienne działania nauczycieli. Możliwość swobodnej wypowiedzi i umożliwienie dziecku uczenia się na podstawie własnego doświadczenia jest najistotniejsze w jego rozwoju. Dzięki temu uczniowie podnoszą swoją samoocenę, pozbywają się niepewności co powoduje ciągły napływ nowych pomysłów i radość z ich realizacji.
Rozwój dziecięcej osobowości poprzez twórczość ma bardzo istotne znaczenie i szczególnie doceniane powinny być istotne cechy jak oryginalność i nowość. Wewnętrzna potrzeba wypowiadania się w formach plastycznych jest u dzieci w okresie wczesnej edukacji powszechna i pełni rolę twórczej zabawy. Bardzo ważne jest poszukiwanie form ujawnienia się spontanicznej aktywności dziecka[3]. Wg M. Verworna w fazie ideoplastyki odnoszącej się do twórczości dzieci w wieku od 4 do 10 lat gdzie przedstawienia opierają się na subiektywnej wiedzy o otaczającym świecie opartym na uczuciach[4]. W fazie tej prace plastyczne tworzone są na podstawie wiedzy o przedmiotach i zjawiskach, a nie obserwacji świata.
Duże znaczenie ma także możliwości dowolnego użycia materiałów i nie narzucanie schematów form i kolorystyki która jest przypisana do danych rzeczy. Kolorystyka prac bardzo często ma olbrzymie znaczenie w interpretacji i właściwego odbioru przekazu dziecka. Na ten aspekt zwrócił jako pierwszy uwagę S. Szuman[5]. Jeśli umożliwimy dzieciom na rozwijanie swoich potrzeb bez odczucia winy, pozwoli to wykształcić w nich niczym nie wiarę w swoje możliwości. Salman Khan w swojej koncepcji nowej edukacji podkreśla jako najistotniejsze dla przyszłych pokoleń wiarę we własne siły, wysoką wydajność i satysfakcję[6]. Znaczenie pozyskana umiejętności swobodnego wyrażania siebie buduje w późniejszym życiu zdolność do osobistego zaangażowania które jest w pełni świadome i dobrowolne. Niczym nie skrępowana wyobraźnia powinna zerwać z funkcją odtwórczą na rzecz kreatywności. Jeśli coraz większa liczba ludzi będzie posiadała wyobraźnie twórczą, zdolność do działania i umiejętność realizacji swoich celów umożliwi to do płynnego dostosowania się do szybkich zmian w rozwijającym się świecie.
Wyobraźnia i ekspresja twórcza staja się obecnie podstawowymi i niezbędnymi dyspozycjami. Kiedyś nie przejawiano zainteresowania dla zdolności do tworzenia i sił które kierują człowieka do twórczej postawy[7].
[1] E. Wysocka, J. Pakuła, Postawy twórcze versus odtwórcze młodego pokolenia. Refleksje na kanwie wybranych idei i badań, (w: ) Alternatywy w edukacji pod red. B. Śliwerskiego i A. Rozmusa, Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków – Rzeszów 2018, s. 243.
[2] B. Dyrda, Rozwijanie twórczości i inteligencji emocjonalnej dzieci i młodzieży, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2004, s. 11.
[3] S. Popek, Analiza psychologiczna twórczości plastycznej dzieci i młodzieży, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1978, s. 8.
[4] Ibidem s. 10.
[5] Ibidem s. 14.
[6] S. Khan, Akademia Khana szkoła bez granic, Media Rodzina Sp. Z o.o., Poznań 2013, s. 13.
[7] R. GLoton, C. Clero, Twórcza aktywność dziecka, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1985, s. 29.